Còn một số hạn chế liên quan đến công tác quản lý đầu tư cần sớm chấn chỉnh để Dự án Đầu tư xây dựng luồng cho tàu biển trọng tải lớn vào sông Hậu giai đoạn II đi vào hoạt động’.
Cân nhắc cân đối vốn hợp lý
Bộ Giao thông vận tải vừa có Công văn số 14111/BGTVT – TC gửi Ban Quản lý dự án hàng hải, Sở Giao thông vận tải.đầu tư sự thi công; Dịch vụ: Kế hoạch – Đầu tư,Tài chính về việc thực hiện kết luận của Kiểm toán Nhà nước tại báo cáo kiểm toán hoạt động đầu tư xây dựng và quản lý, sử dụng vốn đầu tư Dự án đầu tư giai đoạn II xây dựng luồng cho tàu trọng tải lớn vào Afon Hầu.
Trong đó, Bộ GTVT yêu cầu Ban Quản lý dự án Hàng hải khẩn trương thực hiện các kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước và tổ chức kiểm điểm, chấn chỉnh các tồn tại trong công tác quản lý đầu tư xây dựng dự án.
Vụ Kế hoạch – Đầu tư, Ban Quản lý đầu tư xây dựng trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao phải khẩn trương rà soát, điều chỉnh tổng mức đầu tư của dự án; cân đối, tổ chức vốn đầu tư đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả và phù hợp với nhu cầu của dự án.
Các cơ quan, đơn vị phải báo cáo kết quả hoạt động về Bộ Giao thông vận tải trước ngày 15 tháng 6 năm 2023. Trong đó, báo cáo kết quả hoạt động cần nêu rõ những kiến nghị đã thực hiện, những kiến nghị đã thực hiện và những kiến nghị chưa thực hiện . Với những kiến nghị đã kiến nghị cần kèm theo chứng cứ, chứng từ, tài liệu để chứng minh; Với đề xuất đã triển khai, chưa triển khai thì phải giải trình rõ nguyên nhân”, Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang yêu cầu.
Đến ngày 30/9/2022, 2/3 khối lượng các gói thầu thuộc Dự án Đầu tư xây dựng luồng cho tàu biển trọng tải lớn vào sông Hậu giai đoạn II đã hoàn thành.
Trong đó, gói thầu XL01 khởi công ngày 29/12/2021, tiến độ theo hợp đồng là 11 tháng nhưng theo biên bản giám sát tháng 9/2022 của đơn vị tư vấn giám sát, khối lượng phần đường mới thi công đạt 39%, phần cầu. đoạn đạt 86%, có nơi tiến độ chuyển mặt bằng còn chậm Mới chuyển được 3,4 km/4,7 km vào tháng 9/2022, sau 2 tháng kể từ khi phương án GPMB được phê duyệt; giá trị nghiệm thu đạt 43% giá trị hợp đồng, đối với gói thầu XL02 khởi công tháng 6/2022, tăng 18 tháng, ngày 30/9/2022 khối lượng nghiệm thu mới đạt 3,4% giá trị hợp đồng. hợp đồng.
Gói XL 03 bắt đầu từ tháng 6/2022, tăng 18 tháng nhưng đến ngày 30/9/2022, gói cước này thậm chí không có giá trị nhận và thanh toán.
Trước đó, sau hơn một tháng tiến hành kiểm toán (từ ngày 6/9/2022 đến hết ngày 25/10/2022), Kiểm toán Nhà nước đã hoàn thành và công bố Báo cáo số 707/KTNN – TH về kết quả kiểm toán. Dự án Đầu tư xây dựng Luồng cho tàu biển trọng tải lớn vào sông Hậu giai đoạn II trình Ban Quản lý các công trình hàng hải, Bộ Giao thông vận tải.
Được biết, Dự án Đầu tư xây dựng luồng cho tàu lớn vào sông Hậu được phê duyệt năm 2007 và điều chỉnh năm 2013 với mục tiêu xây dựng luồng cho tàu có mớn nước dài đến 8m, trọng tải 10.000 tấn đầy tải, tàu loại 20.000 tấn hạ tải, tàu có thông số kỹ thuật phù hợp với quy tắc luồng ra vào các cảng trên sông Hậu. Giai đoạn I của dự án đã hoàn thành đưa vào sử dụng từ năm 2017 và đã được Bộ GTVT phê duyệt tổng phương án hoàn thành với giá trị 5.298 tỷ đồng.
Giai đoạn II của dự án đã được Bộ GTVT đồng ý điều chỉnh từ năm 2021 để hoàn thành các hạng mục còn lại nhằm đảm bảo ổn định công trình, phục vụ nhân dân và phát huy hiệu quả đầu tư của luồng.
Trong đó, Dự án Đầu tư xây dựng luồng cho tàu biển trọng tải lớn vào sông Hậu giai đoạn II gồm hạng mục xây dựng kè bảo vệ bờ kênh Quan Chánh Bố theo tiêu chuẩn công trình cấp I với tổng chiều dài của 18,6 • kilômét kè; đường ven kênh Tắt quy mô đường cấp IV đồng bằng, chiều dài 4,7km; trạm điều khiển luồng.
Tổng mức đầu tư Dự án Đầu tư xây dựng luồng cho tàu trọng tải lớn vào sông Hậu theo Quyết định phê duyệt điều chỉnh ngày 16/7/2021 là 7.894 tỷ đồng (bao gồm giá trị giai đoạn I đã được Bộ trưởng Bộ Tài chính phê duyệt quyết toán 5.298 tỷ đồng và giá trị giai đoạn 2 là 2.596 tỷ đồng).
Nguồn vốn thực hiện Dự án giai đoạn II nằm trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, dự kiến bố trí vốn năm 2021 là 200 tỷ đồng; năm 2022 là 1.250 tỷ đồng; năm 2023 là 1.000 tỷ đồng; năm 2024 là 146,17 tỷ đồng. Tiến độ dự án giai đoạn II từ năm 2021 đến năm 2023, gói thầu xây lắp thứ nhất sẽ bắt đầu vào cuối tháng 12/2021.
Do mới đưa vào sử dụng lần đầu nên Dự án Đầu tư xây dựng luồng cho tàu trọng tải lớn vào sông Hậu giai đoạn II đã được cơ quan thanh tra, kiểm tra, thanh tra theo đúng quy định.
Có 2 nội dung chính được Kiểm toán Nhà nước tập trung “giám sát” đó là nguồn vốn đầu tư và chi phí đầu tư thực hiện dự án; tuân thủ quy định của pháp luật, chế độ quản lý đầu tư xây dựng, chính sách tài chính, kế toán và các chính sách pháp luật khác có liên quan. Kiểm toán Quốc gia không kiểm tra thực tế địa điểm; không kiểm định chất lượng công trình; không kiểm tra chất lượng, nguồn gốc xuất xứ của vật liệu sử dụng vào công trình; không đối chiếu hóa đơn, chứng từ trong nhà thầu các nhà cung cấp dịch vụ.
“Đoàn kiểm toán chỉ kiểm tra hồ sơ, tài liệu do đơn vị cung cấp tại thời điểm kiểm toán. Đơn vị chịu trách nhiệm về tính chính xác, đầy đủ của các tài liệu đã cung cấp cho Kiểm toán Nhà nước”, đại diện Kiểm toán Nhà nước cho biết.
Tại thời điểm thực hiện theo Kiểm toán Nhà nước (tháng 9/2022), tổng vốn đầu tư thực hiện đã phân bổ cho Dự án khoảng hơn 850 tỷ đồng, bao gồm tạm ứng, thanh toán gói thầu xây lắp 566,835 tỷ đồng; tạm ứng và thanh toán tiền rà phá bom mìn, bảo hiểm và các chi phí khác 12,601 tỷ đồng; tạm ứng gói thầu tư vấn 28,58 tỷ đồng; đã thanh toán chi phí quản lý dự án là 9 tỷ đồng và đã thanh toán giải phóng mặt bằng là 243,701 tỷ đồng.
Rủi ro chậm trễ
Điểm nhấn rõ nét nhất trong Thông báo số 707 là KTNN đã không một lần phải sử dụng cụm từ “sai phạm”. Ngoài ra, các kiến nghị đối với cơ quan quản lý dự án cũng chỉ ở mức kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với những sai sót được phát hiện. Tuy nhiên, KTNN vẫn chỉ ra một số sai sót mà đơn vị quản lý dự án và các cơ quan chức năng cần lưu ý để không để Dự án bị thất thoát.
Cụ thể, Kiểm toán Nhà nước cho rằng việc Bộ GTVT điều chỉnh dự án không phê duyệt trước thời điểm Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án điều chỉnh là phù hợp với khoản 3 Điều 14. Nghị định 15/2021/NĐ-CP về quản lý dự án đầu tư.
Về nguồn vốn xây dựng dự án, Kiểm toán Nhà nước cho biết, tại văn bản số 419/TTg-KTTH ngày 2/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc giao kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025, Dự án được phân bổ đầu tư xây dựng luồng cho tàu trọng tải lớn vào sông Hậu giai đoạn 2 với mức vốn 2.225 tỷ đồng.
Tại Quyết định số 1319/QĐ-BGTVT ngày 16/7/2021 về việc phê duyệt điều chỉnh dự án, Bộ GTVT đã phê duyệt nguồn vốn và tổng mức đầu tư của dự án là 2.596 tỷ đồng. Vì vậy, vốn bố trí trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025 hiện thiếu 371 tỷ đồng so với tổng mức đầu tư được phê duyệt.
Tuy nhiên, trong quá trình thẩm định nguồn vốn, Sở Kế hoạch và Đầu tư (GTVT) không cho biết khả năng cân đối phần vốn bị hụt mà chỉ cho biết “có khả năng cân đối bổ sung trong tổng nguồn vốn”. vốn đầu tư nguồn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 đã được Thủ tướng Chính phủ công bố tại Văn bản số 419/TTg-KTTH. Đến thời điểm Kiểm toán Nhà nước vào cuộc, Dự án Đầu tư xây dựng luồng cho tàu lớn vào sông Hậu giai đoạn II vẫn chưa có quyết định điều chỉnh, bổ sung vốn.
Theo Kiểm toán Nhà nước, Dự án Đầu tư xây dựng luồng cho tàu trọng tải lớn vào sông Hậu giai đoạn II đã được chia thành 3 gói thầu xây lắp và thực hiện hợp đồng nhưng có dấu hiệu chậm tiến độ, tuy nhiên, Dự án Hàng hải The BQT chưa tiến hành phân tích, đánh giá cụ thể nguyên nhân chậm trễ để có biện pháp xử lý theo đúng quy định của hợp đồng.
Mặc dù tại thời điểm kiểm toán, dự án vẫn đang trong quá trình triển khai và chưa hết thời hạn hoàn thành nhưng KTNN cho rằng việc chậm triển khai các gói thầu xây lắp đang khiến công trình có nguy cơ chậm tiến độ. .
Một hạn chế tại Dự án Đầu tư xây dựng luồng cho tàu trọng tải lớn vào Afon Hau giai đoạn II được KTNN ghi nhận là việc yêu cầu lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng được thực hiện theo tiến độ. Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn thi hành, tỷ lệ giảm thầu đối với các gói thầu xây lắp thực hiện đấu thầu qua mạng rất thấp, chỉ từ 0,029% đến 0,16%.
Bên cạnh đó, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét việc tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu thực hiện các gói thầu rà phá bom mìn, vật liệu nổ đảm bảo minh bạch, cạnh tranh, tiết kiệm thay vì hành động chỉ định thầu cho các đơn vị thuộc Bộ như hiện nay. Quốc phòng để thực hiện các hoạt động hiện tại. Kiểm toán Nhà nước lưu ý, có ít nhất 10 đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng có chức năng rà phá bom mìn dựa trên đơn giá, định mức do Bộ Quốc phòng công bố.
Qua thẩm tra dự toán tại công trình, KTNN nhận thấy đối với công trình bảo vệ bờ, công trình giao thông đường thủy thường sử dụng giải pháp thiết kế dầm/thảm kích thước lớn để giữ ổn định, chống sạt lở bờ.
Hiện nay biện pháp thi công trên công trường chủ yếu là sử dụng rọ đá/thảm thép sản xuất tại nhà máy, sử dụng nhân công kết hợp với cơ giới hóa để đổ đá vào rọ đá. Biện pháp thi công này có ưu điểm là đảm bảo chất lượng lồng thép/thảm đồng thời tăng năng suất thi công và đẩy nhanh tiến độ thi công.
Tuy nhiên, trong hệ thống định mức của Bộ Xây dựng ban hành kèm theo Thông tư số 12/2021/TT-BXD hiện nay chỉ có định mức làm và hạ đầu hồi kích thước 2 x 1 x 1 và 2 x 1 x 0, 5 (mã định mức AL.15100) cấu kiện công trình là rọ đá đan, việc xếp đá vào rọ hoàn toàn bằng lao động thủ công, không phù hợp với biện pháp thi công mới đang áp dụng.
“Bộ Xây dựng sớm xây dựng và công bố định mức cho việc Đắp, thả thảm đá trong thi công các công trình giao thông thủy, công trình bảo vệ kè, trong đó quy định cụ thể việc sử dụng thảm thép sản xuất tại nhà máy và việc sử dụng thảm thép trên công trình. cùng với việc cơ giới hóa sức lao động của người lao động. cho đá vào rọ đá, do không được quy định trong hệ thống định mức xây dựng đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố để làm cơ sở kiểm soát chi phí đầu tư xây dựng mà Kiểm toán Nhà nước kiến nghị.